Osmanlı Dönemi Musikisi, Müzikal Enstrümanları Hangileridir? ve Çeşitleri Nelerdir?
Musikî aletleri bilimi demek olan ORGANOLOJI’de çalgılar, hangi Müzik söz konusu olursa olsun, bu sanatın insanla birlikte doğuşundan bu yana geçirdiği merhaleler göz önüne alınarak, vurmalı çalgılar, nefesli çalgılar ve telli çalgılar sırası içinde incelenmektedir. Biz burada. Osmanlı mûsikîsinin çeşitli türlerinde kullanılan çalgıları, kullanılma alanlarını birleştirerek, vurmalı-nefesli-telli (mızraplı-yaylı) sırasına göre toplu olarak sınıflandıracağız .
OSMANLI MUSIKÎSINDE ÇALGI ÇEŞITLERI VE MÜZIK ALETLERI SINIFLANDIRILMASI
| OSMANLI MUSİKİSİ ENSTRÜMANLARI | |
| VURMALI SAZLAR | |
| 1) Tahta Müzik Sazları | |
| Çevgan | (Askeri Müzik) |
| Kaşık | (Halk Oyunları) |
| Çalpara veya Çengi Çubuğu | (Köçekçe ve Tavşanca’larda) |
| 2) Zilliler (Zilli Müzik Sazları) | |
| Zil (Halile) | (Tekke Müziği) |
| Mehter Zili | (Askeri Müzik) |
| Hitit Sistrumu | (Askeri Müzik.) |
| Zilli Maşa | (Halk oyunları) |
| Parmak Zili | (Eski ve yeni Raks Müziği) |
| 3) Derililer (Derili) Müzik Çalgıları | |
| Kös | Askeri Müzik |
| Davul | Askeri ve Halk Müziği |
| Nakkare | Askeri Müzik |
| Kudüm | Tasavvuf ve Klasik Müzik |
| Daire | Klasik Müzik |
| Def | Fasıl Müziği |
| Bendir | Tasavvuf Müziği |
| Nevbe | Tasavvuf Müziği |
| Darbuka | Oyun havaları |
| 4) Fırınlanmışlar (Fırınlanmış)Müzik Enstrümanları | |
| Cam Bardaklar | Oyun Müziği |
| Kaseler | Oyun Müziği |
| Fincanlar | Oyun Müziği |
| NEFESLI SAZLAR | |
| 1) Dilliler (Dilli) Müzik Çalgıları | |
| Zurna | Askeri ve Halk Müziği |
| Mey | Halk Müziği |
| Kaval | Halk Müziği |
| Tulum | Halk Müziği |
| Sipsi | Halk Müziği |
| Çifte | Halk Müziği |
| Arğul | Halk Müziği |
| Düdük | Halk Müziği |
| 2) Dilsizler (Dilsiz) Müzik Çalgıları | |
| Nefir | Askeri Müzik |
| Kaval | Halk Müziği |
| Ney | Klasik ve Tasavvuf Müziği |
| Girift | Klasik Müzik |
| Miskal | Klasik Müzik |
| Pişe | Klasik Müzik |
| Mu | Klasik Müzik |
| Kara kamış | Klasik Müzik |
| Komuz | Oyun Müziği |
| Garmon | Mızıka ve Oyun Müziği |
| Hokkabaz Borusu | Eğlence Müziği |
| Mizmar | Klasik Müzik |
| TELLI SAZLAR | |
| 1) Yaylılar (Yaylı) Müzik Aletleri | |
| Iklığ | Halk Müziği |
| Sinekeman | Klasik Müzik |
| Keman | Klasik Müzik |
| Rebab | Tasavvuf Müziği |
| Klasik Kemençe | Klasik Müzik |
| Karadeniz Kemençesi | Halk Müziği |
| Ağaç Kemane | Halk Müziği |
| Yaylı Tanbur | Klasik Müzik |
| Kabak Kemane | Halk Müziği |
| 2) Mızraplılar (Mızraplı) Müzik Aletleri | |
| Kopuz | Askeri ve Halk Müziği |
| Kolca Kopuz | Halk Müziği |
| Lavta | Oyun Müziği |
| Çeng ( Mugni) | Klasik Müzik |
| Tanbur | Klasik Müzik |
| Ud | Klasik ve halk Müziği |
| Kanun | Klasik ve halk Müziği |
| Santur | Klasik Müzik |
| Saz Ailesi | |
| Cura | Halk Müziği |
| Cura-Bağlama | Halk Müziği |
| Bağlama | Halk Müziği |
| Tanbura | Halk Müziği |
| Divan (Meydan) sazı | Halk Müziği |
| Tar Ailesi | |
| Dombra | Halk Müziği |
| Dotar | Halk Müziği |
| Setar | Halk Müziği |
| ASYA TÜRKLERI MÜZIĞI ÇALGILARI | |
| Balaban (MEY) | Halk Müziği |
| Gubuz | Halk Müziği |
| Koray | Halk Müziği |
| Sıbızgı | Halk Müziği |
| Mazhar | Halk Müziği |
| Gıçek | Halk Müziği |
| Kılkopuz | Halk Müziği |
| Rubab | Halk Müziği |
| Nay | Halk Müziği |
| Kemença | Halk Müziği |
