Piyâde, Süvâri ve Topçu sınıflarının yanında ismini zikretmemiz gereken diğer bir sınıf ise; her biri 800 kişiden oluşan ve 2 adedi I. Ordu’ya, 1 adedi de Tophâne’ye bağlı “İstihkâm Taburları” idi. Aslında 7 ordunun her biri için bir tabur İstihkâm askeri planlanmışsa da bu gerçekleşememiş sadece bazı ordularda İstihkâm bölükleri meydana getirilmiştir.
İstihkâmların tamir ve inşası, muhârebe sırasında gedik açılacak mahallerin hızlıca tamiri görevlerini üstlenen için İstihkâm taburları, 4’er bölükten oluşup, birinci ve ikinci bölükleri Baltacı, üçüncü bölükleri Köprücü, dördüncü bölükleri ise Lağımcı idi.
1843 Askerî düzenlemesi ile Osmanlı ordularında yer alan her bir alay için 80’er kişiden oluşan bir bando-muzıka kurulmuştu.
Bu sınıf da Sultan Abdülaziz devrinde varlığını koruyarak ilk zamanlar eskiden olduğu gibi alaylarda 80 neferden oluşmakta idi. Kısa bir süre sonra 40 nefere indirilmiş, ancak bu rakam yeterli olmadığından Sultan Abdülaziz devrinde alaylarda bulunan neferlerden rast gele 40’ar kişi daha geçici olarak ilave edilmiştir.
Acemi neferlerin alınması muzıka bandolarınca koro halinde olması gereken usûle ve buraya katılan askerlerin eğitimlerine zarar verdiğinden 15 Nisan 1869 tarihinden itibaren alaylar neferlerinden geçici elemanlar temini terkedilmiş ve yeniden muzıka bandoları 80’er neferden oluşturulmasına karar verilmiştir.
Bu tarihte yayınlanan “Asâkir-i Hazret-i Mülûkâne Muzıka Bandolarının Nizâmnâmesi” ile:
Alaylardan geçici surette nefer almak yasak olup bando mevcutları zâbitlerde dahil 80 nefere çıkarılmıştır. Yani her bando mevcudu 1 Yüzbaşı, 1 Mülâzım-ı Evvel, 1 Mülâzım-ı Sânî, 1 Başçavuş, 6 Sıra Çavuşu, 1 Bölük Emini, 12 Onbaşı ve 57 neferden ibaret olmuştur (1. bend).
Bu tarihten itibaren muallimleri de hünerlerini tasdik ederlerse 5 senelik hizmetlerinin sonunda istibdal tezkerelerini almayarak rızalarıyla muzıka bandosundaki görevine 5 sene daha devam etmek isteyenlere atiyye olarak daha önceden verilen 500 kuruş yerine 1.000 kuruş verilmiş, ayrıca maaşları %50 artırılmıştır. Muzıka bandosunda 10 sene hizmet edenlerin rediflik süreleri de düşülmüştür.
Süvari Topçu Alaylarının bir yere vardıklarında doğal olarak muzıka takımı da hayvan ile gitmesi lazım geleceğinden ve hayvan üzerinde tam anlamıyla usul-i icrâ olunamadığından 19 Eylül 1869 tarihinden itibaren Süvâri Topçu Alaylarında bulundurulan birer takım muzıka bandolarının tamamen kaldırılmasına karar verilmiştir.
